Sàn thương mại điện tử (TMĐT) mới chỉ 1 năm tuổi đã gây sốt khắp Đông Nam Á, khiến Shopee và Lazada - hai đại diện hàng đầu trong lĩnh vực này - phải đối mặt với sự đe dọa về vị thế.
Tám tháng trước, Evelyn Nateras đã trải qua một cơn sốt với lượng đơn đặt hàng trực tuyến áo phông, cốc cà phê và thiệp chúc mừng tăng nhanh chóng đến mức cô không thể kiểm soát.
Hiện tại, số lượng đơn đặt hàng mới vẫn tiếp tục tăng mạnh. Lợi nhuận thu được đã đủ để trang trải chi phí sửa chữa xe và tích góp để mua một căn nhà mới cho gia đình. Đúng như Evelyn Nateras nói, TikTok đã thay đổi hoàn toàn cuộc sống của cô, một phụ nữ 32 tuổi.
"TikTok có thể thay đổi cuộc sống của bạn chỉ với một video", Nateras nói.
Năm ngoái, TikTok đã tiết lộ tham vọng trong lĩnh vực thương mại điện tử sau khi thử nghiệm công cụ dành cho doanh nghiệp. Bây giờ, người dùng có thể tiếp cận nhiều nội dung mua sắm hơn trên mục "For You".
Mặc dù TikTok không phải là ứng dụng xã hội duy nhất chuyển hướng sang thương mại điện tử, nhưng nhờ vào cộng đồng siêu tương tác và thuật toán được điều chỉnh kỹ lưỡng, nó đã trở thành một "hiện tượng" có thể được sánh ngang với Shopee và Lazada. Theo công ty nghiên cứu We Are Social của Anh, người dùng Đông Nam Á thường dành trung bình khoảng 3 giờ mỗi ngày trên nền tảng này, cao hơn so với 2 giờ của người dùng ở Mỹ và Trung Quốc.
Diyana Mukhadi, 36 tuổi, một nhân viên bảo hiểm ở Kuala Lumpur, cho biết cô dành hàng giờ mỗi ngày trên TikTok và chi tới 300 ringgit (66 USD) hàng tháng để mua các sản phẩm gia dụng, mỹ phẩm và sản phẩm chăm sóc da. "Bạn không cần phải suy nghĩ nhiều. Bạn sẽ có cơ hội tìm thấy những sản phẩm mình thích", cô nói.
Có thông tin cho biết các thương hiệu nổi tiếng, doanh nghiệp nhỏ và người sáng tạo đều có thể ghim sản phẩm vào giỏ hàng trên TikTok. Một số người có thể đặt liên kết dẫn người dùng đến cửa hàng chính hãng và nhận hoa hồng từ giá trị mỗi đơn hàng.
Tuy nhiên, không phải người dùng nào cũng có khả năng phân biệt được các cửa hàng đáng tin cậy. Becky Entrican, 23 tuổi, đã chia sẻ rằng cô đã mua một chiếc áo phông sau khi xem một video quảng cáo với 11.000 lượt thích trên trang "For You". Tuy nhiên, cho đến tháng Hai, cô vẫn chưa nhận được hàng.
"Ban đầu, tôi tự cho mình là người khá giỏi trong việc phát hiện các trường hợp lừa đảo. Nhưng sau lần mua đó, tôi đã bỏ qua TikTok", Becky Entrican nói.
Ngoài ra, mặc dù TikTok Shop đã chặn một số mặt hàng nhạy cảm đối với tài khoản dưới 18 tuổi, vẫn có thể có những sản phẩm không phù hợp xuất hiện, chẳng hạn như thuốc kê đơn hay thuốc giảm cân. Trả lời vấn đề này, đại diện của TikTok, Misha Rindisbacher, cho biết công ty không cho phép bán hoặc quảng cáo thuốc giảm cân, vì điều đó vi phạm quy định của họ.
Chuyên gia nghiên cứu điều tra cấp cao của Media Matters, Olivia Little, nhấn mạnh rằng TikTok Shop cần phải xem xét kỹ lưỡng người bán và có quy trình phê duyệt thay vì bỏ qua hoặc kiểm tra không đầy đủ. Để trở thành người tiêu dùng thông thái, cô khuyên người dùng nên kiểm tra các trang web tương tự để đánh giá mức độ uy tín của cửa hàng. Ngoài ra, người dùng cũng nên đọc kỹ các đánh giá sản phẩm để đảm bảo không mua phải hàng kém chất lượng.
TikTok Shop đang gặt hái thành công mạnh mẽ tại khu vực Đông Nam Á, với tổng giá trị hàng hóa ước tính (GMV) tăng gấp 7 lần từ 600 triệu USD vào năm 2021 lên 4,4 tỷ USD vào năm 2022. TikTok tự hào cho biết rằng trong số 325 triệu người dùng hàng tháng tại khu vực này, có 1 người mua hàng trên TikTok Shop trong mỗi 4 người. Shant Oknayan, Giám đốc kinh doanh khu vực Châu Á Thái Bình Dương và Trung Đông của TikTok, cho biết họ sở hữu nội dung và một nền tảng thương mại không đối thủ.
TikTok đặt mục tiêu tăng gấp 4 lần doanh thu hàng hóa từ hoạt động thương mại điện tử lên 20 tỷ USD trên toàn cầu trong năm nay, dù đối mặt với sự cạnh tranh từ các nền tảng lâu đời như Shopee.
Tuy nhiên, nếu TikTok Shop tiếp tục mở rộng mà không kiểm tra cẩn thận sản phẩm và không ưu tiên an toàn cho người dùng, điều này có thể trở thành một cơn ác mộng, như Alesha Gay, chủ một doanh nghiệp bán dầu thơm trên ứng dụng, đã nêu.
Bài viết cũng đưa ra ví dụ về Mo Huabin, một người đàn ông sống tại Thâm Quyến, Trung Quốc. Mo Huabin đã trở thành một người bán hàng thành công trên TikTok bằng cách quảng cáo "cà phê enzim giúp giảm cân". Mặc dù cà phê này không có gì đặc biệt, nhưng nhờ thuật toán của TikTok cho phép nội dung bất kỳ nào cũng có thể lên top xu hướng, Mo Huabin đã tận dụng điều này để quảng cáo sản phẩm của mình.
Một báo cáo của Tạp chí Washington Post, nêu rõ rằng có nhiều người bán hàng giả, hàng kém chất lượng trên TikTok Shop và họ sử dụng chiêu thức quảng cáo trên TikTok để đưa người dùng đến trang web của bên thứ ba để hoàn tất giao dịch mua bán. Bài viết cũng đề cập đến việc TikTok có thể ưu tiên lợi nhuận hơn là tuân thủ nghiêm các quy định về hàng hóa trên nền tảng.
Để tránh trở thành nạn nhân của các sản phẩm giả mạo trên TikTok Shop, Washington Post đưa ra một số lời khuyên. Đầu tiên, người dùng nên cảnh giác nếu người bán tắt bình luận, vì điều này có thể là dấu hiệu cho thấy họ đang tránh những phản hồi tiêu cực từ khách hàng. Ngoài ra, đối với những sản phẩm liên quan đến sức khỏe, người dùng nên cân nhắc kỹ lưỡng trước khi mua. Cuối cùng, người mua hàng nên kiểm tra chính sách hoàn trả để đảm bảo rằng họ có thể yêu cầu hoàn lại tiền nếu không hài lòng với sản phẩm.
Mặc dù vẫn còn những vấn đề xoay quanh chất lượng sản phẩm trên TikTok Shop, không thể phủ nhận sức hút đặc biệt của nền tảng này. TikTok Shop đã thu hút được sự chú ý và có sự tăng trưởng đáng kể tại khu vực Đông Nam Á. TikTok vẫn đặt mục tiêu đạt doanh thu hàng hóa 20 tỷ USD trên toàn cầu trong năm nay và đang đối mặt với sự cạnh tranh từ các nền tảng trực tuyến khác như Shopee.
Dữ liệu từ công ty phân tích trang web Similarweb cho thấy Shopee vẫn là thị trường trực tuyến lớn nhất Đông Nam Á, trong khi TikTok Shop đang tìm cách đạt được sự tăng trưởng và tiếp cận người dùng thông qua ưu đãi và chiến dịch quảng cáo.
TH (phapluatxahoi.kinhtedothi.vn)
