Người Ai Cập cổ đại tin rằng sau khi qua đời, linh hồn sẽ tiếp tục tồn tại trong thế giới bên kia. Với hy vọng linh hồn của người chết có thể hồi sinh, họ đã sử dụng một phương pháp đặc biệt để bảo quản cơ thể và ngăn chặn quá trình phân hủy. Phương pháp này được thực hiện thông qua việc tạo ra những xác ướp.
Truyền thuyết về sự ra đời của xác ướp
Truyền thuyết về xác ướp chủ yếu có nguồn gốc từ thần thoại và tín ngưỡng tôn giáo của người Ai Cập cổ đại. Một trong những truyền thuyết nổi tiếng nhất liên quan đến xác ướp là câu chuyện về Osiris và Seth.
Osiris là vị vua của Ai Cập, ông đã truyền dạy cho người dân nghệ thuật canh tác và ban cho họ sự thịnh vượng và hạnh phúc. Vì những đóng góp đáng kính này, ông được người dân tôn thờ và coi là vị thần của sông Nile. Tuy nhiên, em trai của Osiris là Seth, luôn thèm muốn chiếm lấy ngai vàng và đã âm mưu hãm hại anh trai.
Trong truyền thuyết, thần Seth đã đặt một cuộn giấy vào một chiếc hòm lộng lẫy trước khi đến dự bữa tiệc được tổ chức bởi thần Osiris. Tại bữa tiệc, Seth tuyên bố rằng người nào nằm vừa vặn với chiếc hòm sẽ nhận được nó làm quà.
Sau khi Osiris cố gắng nằm vào chiếc hòm, Seth đã nhanh chóng đóng và khóa nó lại, sau đó sử dụng chì nóng chảy để phủ lên toàn bộ chiếc hòm. Seth sau đó vứt chiếc hòm chứa Osiris xuống sông Nile.
Osiris qua đời, Seth đã lên nắm quyền thống trị Ai Cập cùng với vợ là em gái Nephthys. Isis, vợ của Osiris, rất đau buồn vì cái chết của chồng và khóc suốt nhiều ngày.
Sau đó, Isis và em gái Nephthys đã tìm thấy xác Osiris và mang về Ai Cập với hy vọng hồi sinh ông. Tuy nhiên, Seth đã đánh cắp xác và chia thành 14 mảnh rồi giấu chúng ở nhiều nơi khác nhau. Isis đã đi khắp nơi để tìm kiếm và thu thập những mảnh thi thể của Osiris trên khắp thế giới, sau đó chôn cất chúng một cách trang trọng và tôn kính.
Trong suốt thời gian trôi qua, Horus, con trai của Osiris, đã trưởng thành và chiến thắng Seth, trả thù cho cha mình và thừa kế ngai vàng. Horus đã đào lên những mảnh thi thể của cha từ nhiều nơi khác nhau và ghép chúng lại, sau đó thực hiện quá trình ướp xác.
Với sự giúp đỡ của các vị thần khác, Horus đã hồi sinh Osiris. Tuy nhiên, sự phục sinh của Osiris diễn ra trong thế giới ngầm. Osiris trở thành vị thần trị vì của thế giới ngầm và đảm nhận vai trò phán xét những linh hồn đã qua đời. Câu chuyện thần thoại này đã được truyền bá trong dân gian và sau đó được các vị pharaoh Ai Cập tin tưởng. Các pharaoh tin rằng họ sẽ nhận được sự giúp đỡ của các vị thần khi còn sống và có thể tiếp tục cai trị vùng đất của mình sau khi qua đời. Vì lý do đó, mọi pharaoh Ai Cập sau khi mất đời đều được ướp xác.
Xác ướp đã được tạo ra như nào?
Vì sao xác ướp có thể được bảo quản trong thời gian dài? Bởi vì cơ thể được ngăn chặn hiệu quả khỏi sự thối rữa và phân hủy. Sự thối rữa và phân hủy xảy ra do tác động của vi sinh vật, enzym, côn trùng và động vật trên xác chết. Vì vậy, để tạo xác ướp, cần loại bỏ các yếu tố này càng nhiều càng tốt hoặc tạo ra môi trường không thuận lợi cho hoạt động của chúng.
Quá trình làm xác ướp nhân tạo bao gồm một loạt các biện pháp xử lý trên xác chết nhằm giảm độ ẩm, diệt khuẩn, loại bỏ nội tạng, tẩm hương liệu, bôi nhựa cây, quấn băng và nhiều công đoạn khác nhằm mục đích ướp xác và bảo quản.
Trong Ai Cập cổ đại, quá trình tạo xác ướp chủ yếu có các bước sau:
Bước 1: Loại bỏ nội tạng và não. Đây là bước quan trọng nhất. Các cơ quan nội tạng và não là những bộ phận dễ bị hư hỏng nhất của xác chết. Chúng được làm sạch, khử nước, phủ nhựa và bọc trong vải trước khi đặt trong các lọ đặc biệt, thường là bốn lọ tượng trưng cho bốn vị thần.
Bước 2: Ngâm trong natron. Xác chết được đặt trong một thùng chứa lớn và ngâm trong natron. Quá trình này kéo dài khoảng 40 ngày để loại bỏ độ ẩm và chất béo, làm khô cơ thể và ngăn chặn sự phân hủy. Trong quá trình này, xác chết được kiểm tra và nếu cần, thêm natron hoặc các hóa chất khác để giữ cho quá trình bảo quản hiệu quả.
Bước 3: Thoa hương liệu và nhựa cây. Sau khi rửa sạch, xác chết được thoa hương liệu và nhựa cây. Những chất này có tác dụng tạo mùi thơm, vẻ đẹp và ngăn ngừa sự xâm nhập của vi sinh vật và vi khuẩn.
Bước 4: Quấn băng. Xác chết được quấn chặt trong dải vải lanh để tạo thành băng nhiều lớp. Trong quá trình quấn, có thể chèn vào băng các bùa hộ mệnh và đồ trang sức, và băng có thể dài hàng trăm mét. Bước này mang tính nghệ thuật và tạo ra một lớp bảo vệ cho xác chết, ngăn chặn sự xâm nhập và hư hỏng.
Bước 5: Đặt trong quan tài. Xác ướp được đặt trong một chiếc quan tài tinh xảo, thường làm bằng gỗ hoặc kim loại. Quan tài được trang trí và có thể lồng nhiều quan tài vào nhau. Quan tài tạo lớp bảo vệ cuối cùng cho thi thể, đồng thời mang lại sự tôn nghiêm và ngăn chặn sự mất cắp hoặc hư hỏng.
Sau khi hoàn thành quá trình làm xác ướp, xác ướp có thể được bảo quản trong thời gian dài. Natron, một loại muối khoáng tự nhiên, chủ yếu được sử dụng để làm khô cơ thể và ngăn chặn sự phân hủy. Natron hút ẩm từ xác chết, làm mất nước và tạo môi trường không thích hợp cho vi sinh vật sinh sống. Hương liệu và nhựa cây cũng đóng vai trò trong việc ngăn chặn sự xâm nhập của vi khuẩn và bảo vệ xác ướp khỏi sự phân huỷ.
Ngoài ra, việc quấn băng xung quanh xác chết tạo ra một lớp bảo vệ vật lý và ngăn chặn sự xâm nhập của côn trùng và vi sinh vật. Quan tài cũng đóng vai trò quan trọng trong việc bảo quản xác ướp bằng cách cung cấp một cái chết cuối cùng cho xác chết và bảo vệ khỏi các yếu tố môi trường.
Xác ướp không chỉ mang theo những điều bí ẩn, mà mục đích ban đầu của nó cũng đơn giản là để người xưa có thể sống tiếp ở thế giới bên kia và phục vụ người cai trị. Tuy nhiên, không thể phủ nhận rằng xác ướp thể hiện trí tuệ của những người xưa và đã đóng góp vào sự tiến bộ của y học.
TH (phapluatxahoi.kinhtedothi.vn)
