Một trong các cặp từ hay gây nhầm lẫn nhất đó là “dao động” và “giao động”. Cả hai từ này khi phát âm nghe giống hệt nhau, nhưng trong quy tắc chính tả tiếng Việt thì chỉ có “dao động” mới là từ viết đúng còn “giao động” lại là từ sai.
Để làm rõ hơn về vấn đề này, bài viết sẽ phân tích nghĩa và cách sử dụng đúng của từng từ, qua đó giúp độc giả phân biệt được hai từ đồng âm nhưng khác nghĩa này
Nghĩa của “dao”, “động” và các từ ghép liên quan
-
“Dao” trong tiếng Hán nghĩa là chuyển động, lắc lư.
-
“Động” chỉ sự di chuyển, thay đổi của vật thể theo thời gian.
-
“Giao” có nghĩa là gặp gỡ, nhận trao.
-
“Dao động” mang ý nghĩa là sự vận động qua lại xung quanh một vị trí nhất định hay xê dịch trong phạm vi nhất định.
-
Còn “giao động” thì không có ý nghĩa cụ thể, không phải là một từ hợp lệ trong tiếng Việt.
Cách sử dụng hai từ
-
“Dao động” thường được dùng để mô tả chuyển động quanh một vị trí của vật thể như con lắc dao động, lò xo dao động...
-
Có thể dùng theo nghĩa bóng để chỉ sự thay đổi ý kiến, suy nghĩ như ý kiến của mình đang dao động.
-
"Giao động" không được sử dụng bởi nó không phải là một từ hợp lệ trong tiếng Việt.
Như vậy, thông qua phân tích nghĩa và cách sử dụng, có thể thấy chỉ có "dao động" mới là cách viết đúng tiếng Việt, còn "giao động" là sai chính tả. Hiểu rõ điều này sẽ giúp mọi người tránh được những lỗi viết sai phổ biến.
Một số ví dụ cụ thể về cách dùng "dao động"
-
Trên máy đo dao động, chúng ta quan sát được dao động của con lắc.
-
Trong điện học, dao động điện là quá trình dao động của dòng điện xoay chiều.
-
Trong kinh tế, giá cổ phiếu thường dao động theo nhiều yếu tố như tình hình thị trường.
-
Còn về tinh thần, sự quyết định của một người có thể dao động trước những thay đổi bất ngờ.
-
Trong âm nhạc, nhịp điệu trong bài hát dao động theo tempo khác nhau.
Những ví dụ trên minh họa cách sử dụng từ "dao động" một cách chính xác, phù hợp với ngữ cảnh. Hiểu rõ cách dùng từ sẽ giúp người viết giao tiếp và biểu đạt ý tưởng một cách tự nhiên, chuẩn mực hơn.
Do đồng âm nhưng khác nghĩa, hai từ "dao động" và "giao động" thường gây lộn xộn trong việc viết. Sau khi phân tích kỹ nghĩa của từng yếu tố thành phần cũng như cách sử dụng thường gặp, có thể thấy "dao động" mô tả chính xác những biến động qua lại xung quanh một điểm cố định. Ngược lại, “giao động” lại không phải là một từ hợp lệ trong tiếng Việt bởi không mang ý nghĩa cụ thể.
Từ "dao động" có thể hiểu theo nhiều khía cạnh: Thứ nhất, theo nghĩa đen, nó chỉ sự chuyển động qua lại đi đến của vật thể xung quanh một vị trí cố định. Chẳng hạn như dao động của con lắc, dao động của lò xo khi bị biến dạng rồi trở về hình dạng ban đầu. Thứ hai, theo nghĩa bóng, nó còn có thể dùng để miêu tả sự thay đổi không nhất quán của suy nghĩ, tư tưởng ở con người như sự dao động trong quyết định, dao động trong lập trường chính kiến.
TH (phapluatxahoi.kinhtedothi.vn)
